Demoxoft Plus Lipożel, żel do specjalistycznej ochrony i pielęgnacji powiek, 15 ml
od
26,96
zł
do
35,95
zł
2023-10-31
Nużeniec a trądzik różowaty - jaki jest między nimi związek?
Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która dotyczy 5-10% populacji. Uważa się, że wpływ na jej rozwój może mieć m.in. nużeniec - pasożyt kolonizujący skórę człowieka. Jaki jest związek między nużycą a trądzikiem różowatym? Jak dochodzi do zarażenia nużeńcem i w jaki sposób leczyć nużycę?
Polecane produkty
Spis treści:
• Nużeniec - czym jest?
• Jak dochodzi do zarażenia nużeńcem?
• Objawy nużycy
• Nużeniec a rozwój trądziku różowatego
• Trądzik różowaty - jak często występuje i jak się objawia?
• Leczenie nużycy
Nużeniec - czym jest?
Nużeniec to roztocze pasożytujące na skórze człowieka. Gatunków nużeńców jest bardzo wiele, jednak dla ludzi największe znaczenie mają 2 z nich: Demodex folliculorum - nużeniec ludzki oraz Demodex brevis - nużeniec krótki. Roztocza te osiągają długość nie większą niż 0,3-0,4 mm. Nie da się ich zauważyć gołym okiem. Co ciekawe, prawdopodobnie niemalże każdy z nas jest gospodarzem tych pasożytów. Ich bytowanie na skórze stwierdza się w zależności od wieku u 20-80%, a według niektórych źródeł nawet u 100% populacji. Skóra noworodka nie jest jeszcze zasiedlona przez nużeńce. Z biegiem lat, coraz częściej dochodzi jednak do przeniesienia roztoczy na skórę i ich rozwoju. Nużeniec ludzki umiejscawia się głównie w ujściach mieszków włosowych. Rzadko występuje pojedynczo. Zazwyczaj w 1 mieszku znajduje się co najmniej kilka tych pasożytów. Nużeniec krótki kolonizuje głównie gruczoły łojowe w obrębie twarzy. Często rozwija się też w gruczołach Meiboma, których ujścia zlokalizowane są w obrębie brzegów powiek. Nużeńce żywią się łojem oraz składnikami komórek naskórka. Stąd też wynika ich lokalizacja na skórze człowieka - chcą być blisko pożywienia.
Nużeńce najczęściej kojarzone są z występowaniem w okolicy brzegów powiek. Tymczasem ich rozpowszechnienie na ciele jest znacznie bardziej obszerne. Obecność nużeńca stwierdzana jest w okolicy środkowej części twarzy - nosa i policzków, a także w obrębie klatki piersiowej i miejsc intymnych. Jak już zostało wspomniane, gromadzą się one w pobliżu gruczołów łojowych znajdujących się na tych obszarach ciała.
Jak dochodzi do zarażenia nużeńcem?
Nużeniec przenosi się z jednej osoby na drugą najczęściej przez bezpośredni kontakt. Część badaczy uważa, że już noworodki karmione piersią mogą zostać zarażone pasożytami bytującymi w obrębie brodawki sutkowej. Również w późniejszym okresie życia, kontakt ze skórą drugiej osoby sprzyja przenoszeniu roztoczy. Nużeńcem zarazić można się również podczas korzystania ze wspólnego ręcznika czy kosmetyków. Wymienianie się akcesoriami do makijażu, takimi jak np. pęsety, zalotki czy szczotki do włosów również zwiększa ryzyko przedostania się nużeńców na kolejną osobę. Nieprzestrzeganie restrykcyjnych zasad higieny w gabinetach kosmetycznych lub fryzjerskich także przyczynia się do rozprzestrzeniania się tych pasożytów.
Skóra większości z nas jest skolonizowana przez nużeńce. Dopóki ich ilość nie jest zbyt duża, nie stwarzają one zagrożenia. U niewielkiego odsetka osób, nużeńce przyczyniają się jednak do wystąpienia określonych zmian skórnych i rozwoju nużycy. Nie do końca wiemy, jakie dokładnie czynniki decydują o tym, że u jednej osoby bytowanie nużeńca na skórze nie powoduje żadnych objawów, a u innych przyczynia się do rozwoju choroby. Być może wiąże się to z liczebnością nużeńców. U osób, u których występuje nużyca, ilość roztoczy w obrębie mieszków łojowych jest wyraźnie większa od tej, którą obserwuje się u osób ze zdrową skórą. Prawdopodobnie na rozwój nużycy wpływają też indywidualne uwarunkowania organizmu i reakcja układu odpornościowego. Wiele czynników może sprzyjać nadmiernemu namnażaniu się nużeńców. Wśród nich wymienić można chociażby nasilony łojotok skóry i niedobory odporności.
Objawy nużycy
Nużyca to choroba pasożytnicza, określana też jako demodekoza. Wywoływana jest przez wspomniane wyżej nużeńce. Przyjmuje się, że objawy nużycy pojawiają się głównie u osób, u których w jednym mieszku łojowym obecnych się więcej niż 5 pasożytów. Nużyca twarzy może objawiać się zwiększoną tendencją do zaczerwienienia skóry, jej nadwrażliwością oraz szorstkością. Inne dolegliwości, które mogą się pojawić, to pieczenie i swędzenie skóry. Nużeniec może powodować również zapalenie brzegów powiek. Objawia się ono zaczerwienieniem i złuszczaniem się skóry u nasady rzęs. Pacjenci często skarżą się na uporczywe swędzenie i łzawienie. Nad ranem można zauważyć nagromadzoną zaschniętą wydzielinę u nasady rzęs. W zaawansowanych przypadkach, obserwuje się też wypadanie rzęs.
Nużeniec a rozwój trądziku różowatego
Dawniej uważano, że trądzik różowaty rozwija się głównie w wyniku zwiększonej reaktywności naczyń krwionośnych. Obecnie wiemy jednak, na wystąpienie tej choroby skóry wpływa wiele czynników. Jednym z nich są drobnoustroje, w tym również bohaterzy tego artykułu - nużeńce. To właśnie im przypisuje się ostatnio znaczącą rolę w rozwoju trądziku różowatego. Nie do końca jasny jest jednak sposób, w jaki te pasożyty wpływają na rozwój choroby. Istnieją różne hipotezy, które wyjaśniają tą zależność. Ilość nużeńców może być u danej osoby tak duża, że prowadzi do zaczopowania ujścia mieszka włosowego (gruczoł łojowy uchodzi bowiem do mieszka włosowego). U pacjentów z trądzikiem różowatym obserwuje się większą niż u reszty populacji ilość nużeńców w obrębie jednego mieszka włosowego. Nużeńce mogą być też odpowiedzialne za inicjowanie stanu zapalnego. Istotną rolę przypisuje się również bakteriom zasiedlającym organizm nużeńców. Białka bakteryjne mogą prowadzić do całej kaskady reakcji ze strony układu immunologicznego i ostatecznie skutkować pojawieniem się objawów trądziku różowatego.
Nużyca może więc wyzwalać zmiany, które prowadzą do wystąpienia choroby. Z drugiej strony uważa się też, że stan zapalny skóry sprzyja nadmiernemu namnażaniu się pasożytów i może zaostrzać trądzik różowaty. Nie jest więc do końca jasne, co jest przyczyną zmian skórnych - czy to nużeniec odpowiada za wyzwalanie stanu zapalnego, czy może przewlekły stan zapalny skóry przy trądziku różowatym stwarza korzystne warunki do namnażania się pasożytów. Niezaprzeczalny jest jednak fakt, że w przypadku trądziku różowatego obserwuje się większą liczebność nużeńców.
Trądzik różowaty - jak często występuje i jak się objawia?
Trądzik różowaty to przewlekła choroba skóry, która dotyczy 5-10% populacji. Częściej występuje u osób o jasnej karnacji skóry. Objawy trądziku różowatego niejednokrotnie są bagatelizowane przez pacjentów, przez co choroba ta w wielu przypadkach pozostaje nierozpoznana. Jak zostało już wspomniane, wiele czynników przyczynia się do rozwoju tej choroby. Charakteryzuje się ona naprzemiennym zaostrzaniem objawów oraz ich wyciszaniem. Do zaostrzenia prowadzić mogą takie czynniki jak zaburzenia hormonalne, promieniowanie ultrafioletowe, spożywanie pikantnych posiłków, alkoholu, a także intensywny wysiłek fizyczny. Objawy choroby są nasilane również przez wysoką temperaturę, pod wpływem której naczynia krwionośne bezpośrednio ulegają rozszerzeniu.
Co ciekawe, obserwowana jest pewna korelacja między częstością występowania trądziku różowatego, a insulinoopornością oraz wybranymi chorobami przewodu pokarmowego. W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o SIBO, czyli zespole rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. U osób z trądzikiem różowatym częściej diagnozowane jest SIBO. A co więcej, zauważa się również poprawę stanu skóry twarzy po wprowadzeniu skutecznego leczenia SIBO.
Jak leczyć trądzik różowaty? Jest ono wielopłaszczyznowe. Obejmuje zarówno leki dostępne na receptę, jak i preparaty bez recepty. Dostępny jest m.in. żel z kwasem azelainowym Skinoren Rosacea, który wskazany jest w leczeniu trądziku różowatego mającego postać grudkowo-krostkową. Istotny wpływ na przebieg choroby ma też odpowiednia pielęgnacja skóry oraz wprowadzenie określonych zmian w stylu życia polegających na unikaniu czynników zaostrzających objawy trądziku różowatego.
Poprawę stanu skóry u części pacjentów zmagających się z trądzikiem różowatym można uzyskać również poprzez ograniczenie namnażania się nużeńców.
Leczenie nużycy
Nie ma obecnie konkretnych wytycznych dotyczących leczenia nużycy. W terapii wykorzystuje się różne preparaty, m.in. wspomniany wyżej kwas azelainowy o działaniu przeciwzapalnym, a także miejscowe antybiotyki, metronidazol czy krotamiton. W każdym przypadku, lekarz powinien indywidualnie dobrać preparat oraz jego dawkowanie.
Przy zapaleniu brzegów powiek powodowanym przez nużeńca, podstawą leczenia jest odpowiednia higiena tych okolic. Wykorzystuje się specjalistyczne chusteczki do oczyszczania brzegów powiek, takie jak np. Demoxoft Plus Clean. Ich skład jest przystosowany do delikatnej i wrażliwej skóry powiek. Często w swoim składzie zawierają one substancje, które mają udowodnione działanie przeciwnużeńcowe tj. terpinen-4-ol z olejku z drzewa herbacianego, olejek z szałwii hiszpańskiej lub liofilizowany aloes. Pomagają one skutecznie oczyścić ich brzegi z różnego rodzaju zanieczyszczeń, w tym również z nużeńców. Usuwają też wydzielinę zgromadzoną u nasady rzęs. Jednocześnie, chusteczki do pielęgnacji brzegów powiek nie powodują podrażnienia i nie zaburzają bariery ochronnej skóry. Należy przy tym pamiętać, że do oczyszczania każdej powieki należy koniecznie użyć oddzielnej chusteczki.
Na rynku dostępny jest również specjalny żel do stosowania na powieki i ich okolicę, Demoxoft Plus Lipożel, który ma podobny skład do chusteczek, jednak stosuje się go na noc, po oczyszczeniu powiek i ich brzegów, gdyż jest to czas zwiększonej aktywności nużeńców (światło słoneczne jest dla nich szkodliwe).
Dostępne są również specjalne płyny do oczyszczania powiek, np. płyn Demoxoft. Działanie zarówno chusteczek, jak i płynów jest podobne, jednak mogą się one różnić składem. Preparaty te różnią się jednak również sposobem użycia oraz ceną. Wygodniejsze dla większości osób są jednorazowe chusteczki. Bardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest natomiast (zazwyczaj) płyn, którym należy nasączyć kompres lub chusteczkę.
Osobom zmagającym się z zapaleniem brzegów powiek często dokuczają też objawy suchości oczu. W takim przypadku warto sięgnąć po dobre krople nawilżające bez konserwantów, które szybko przyniosą ukojenie i zmniejszą odczuwany dyskomfort. Mogą być to m.in. krople Dexoftyal MD, Hyal-Drop Ultra 4S, Thealoz Duo lub Hyal Eye Free 0,4%.
Poprawę stanu skóry najczęściej przynosi też rezygnacja z makijażu oczu. Pomocne mogą być też ciepłe, suche okłady, np. przy pomocy specjalnych masek rozgrzewających. Rozgrzanie ułatwia odprowadzenie gęstej wydzieliny zatykającej gruczoły.
Trądzik różowaty to nierzadka choroba skóry, na której rozwój wpływa wiele czynników. Jednym z nich mogą być właśnie nużeńce. U osób zmagających się z trądzikiem różowatym ilość tych pasożytów na skórze jest wielokrotnie większa w porównaniu z ilością kolonizującą zdrową skórę. Jeśli w ujściach mieszków włosowych stwierdzona zostanie zwiększona liczebność nużeńców, jej ograniczenie może korzystnie wpłynąć na stan skóry.
Bibliografia:
1. Mehrholz D.M., Nowicki R., Barańska-Rybak W. M. Czynniki infekcyjne w etiopatogenezie trądziku różowatego. Przegl Dermatol 2016, 103, 323-329, doi: 10.5114/dr.2016.61783
2. Forton F.M.N. The Pathogenic Role of DemodexMites in Rosacea: A PotentialTherapeutic Target Already in ErythematotelangiectaticRosacea? Dermatol Ther (Heidelb). 2020 Dec; 10 (6): 1229-1253. doi: 10.1007/s13555-020-00458-9
3. Wieteska M., Maj D., Gorecka A., Gorajek A., Wacławska M., Chałupnik A. The role of Demodexfolliculorum in pathogenesis of rosacea. Journal of Education, Health and Sport. 2022;12(6):105-111. eISSN2391-8306. DOI http://dx.doi.org/10.12775/JEHS.2022.12.06.010
4. Woźniacka A., Czuwara J., Krasowska D. i inni. Rosacea. Diagnostic and therapeuticrecommendations of the PolishDermatologicalSociety. Part I. Epidemiology, classification and clinicalpresentation. Dermatol Rev 2022, 109, 101-121, doi: https://doi.org/10.5114/dr.2022.117981
5. Woźniacka A., Czuwara J., Krasowska D. i inni. Rosacea - diagnostic and therapeuticecommendations of the PolishDermatologicalSociety. Part 2. Treatment. Dermatol Rev 2022, 109, 397-416
